Book description:
Niezależne Zrzeszenie Studentów tworzyli młodzi ludzie o rozmaitych poglądach, których połączyła antykomunistyczna postawa oraz chęć zmiany otaczającej ich siermiężnej i szarej rzeczywistości. W przeciwieństwie do dość licznych w Solidarności" zwolenników reformowania PRL wśród studentów działających w NZS znacznie mniej było osób wierzących w możliwość jakiejkolwiek sensownej przebudowy istniejącego od kilku dekad systemu. Członkowie zrzeszenia domagali się demokratyzacji życia akademickiego, przestrzegania przez władze podstawowych swobód obywatelskich oraz poszanowania praw człowieka. Górnośląskie uczelnie - podobnie jak wiele innych ośrodków w kraju - w ostatniej dekadzie PRL stały się areną burzliwych wydarzeń, których finał nastąpił wraz z upadkiem systemu komunistycznego w Polsce w 1989 roku. Monografia przedstawia dzieje NZS w województwie katowickim. Tomasz Kurpierz omówił struktury niezależnego ruchu studenckiego w okresie legalnej działalności na największych uczelniach w regionie - Uniwersytecie Śląskim, Politechnice Śląskiej, Śląskiej Akademii Medycznej i Akademii Ekonomicznej w Katowicach, opisał także działalność konspiracji studenckiej w czasie stanu wojennego - przede wszystkim na Uniwersytecie Śląskim i Politechnice Śląskiej. Na tych też uczelniach nastąpiła w drugiej połowie dekady reaktywacja zrzeszenia, zaś na przełomie 1988 i 1989 r. NZS ponownie zaczęło działać również w Śląskiej Akademii Medycznej. Działania zrzeszenia w województwie katowickim ściśle związane były z wydarzeniami rozgrywającymi się w innych ośrodkach akademickich, dlatego też górnośląskie struktury niezależnego ruchu studenckiego zostały omówione na szerszym, ogólnopolskim tle, tym bardziej, że niektórzy regionalni liderzy NZS weszli również w skład krajowych władz organizacji.
Contents:
Wstęp
Przed Sierpniem
Początki szkolnictwa wyższego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim
Studencki opór i Październik ’56
Marzec ’68 i jego skutki
Przedsierpniowa opozycja i opór społeczny
Przed rejestracją (lato 1980 r. - luty 1981 r.)
Powstanie „Solidarności”
Pierwsze studenckie inicjatywy
Ludzie i struktury
Regionalna i akademicka „Solidarność”
Partia i władze uczelni wobec powstania NZS
Walka o rejestrację i pierwsze konfrontacje
Początek walki o wolne słowo
Służba Bezpieczeństwa wobec NZS
NZS a Socjalistyczny Związek Studentów Polskich
W czasie strajku łódzkiego
Od rejestracji do stanu wojennego (luty - grudzień 1981 r.)
Struktury
Władza wobec rejestracji
Kryzys bydgoski
I Krajowy Zjazd Delegatów
Walka o niezależność uczelni
Niezależna prasa i wydawnictwa
Wszechnica Górnośląska
Studencka wiosna
O wolność dla więźniów politycznych
Kontakty zagraniczne
NZS a młodzież szkolna
Niespokojne wakacje
Jesienne konflikty
Strajk listopadowo-grudniowy
Pierwsza konspiracja (1981-1985)
Wprowadzenie stanu wojennego
Internowania
Rozwiązanie NZS i inne represje
Studencka konspiracja i opór społeczny
Reorganizacja struktur SB
Namiastka samorządności
Duchowe i materialne wsparcie Kościoła
Impas - opór nielicznych
Reaktywacja (1985-1988)
Studencki Komitet Oporu
Reaktywacja
Papieska pielgrzymka
Między konspirą a jawnością
Służba Bezpieczeństwa wobec reaktywacji NZS
Na powierzchni
U schyłku PRL (1988-1989)
Ujawnienie
Zajścia pod katedrą
Odbudowa struktur
Między kompromisem a buntem
Walki o rejestrację ciąg dalszy
Rejestracja i ostatnie miesiące w PRL
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz skrótów
Indeks osób