Zbrodnie wojenne Wehrmachtu na żołnierzach Wojska Polskiego popełnione od września do grudnia 1939 r. Tom 1. Geneza zbrodni. Zbrodnie na polu walki

Book description:

Seria „Monografie”: tom 189

Publikacja w ramach Centralnego Projektu Badawczego: II wojna światowa i okupacje ziem polskich 1939-1944/45.

Publikacja podejmuje problematykę zbrodni wojennych popełnionych przez Wehrmacht na żołnierzach polskich od września do grudnia 1939 r. Dwutomowa monografia, oparta na krytycznej analizie znanych źródeł oraz szeroko zakrojonej kwerendzie w niemieckiej dokumentacji wojskowej, wnosi istotną korektę dotychczasowego stanu wiedzy. Dzięki nowym ustaleniom – w zakresie liczby przypadków, ich przebiegu oraz motywacji sprawców – polska historiografia zyskuje solidne podstawy, by stać się pełnoprawnym uczestnikiem międzynarodowej debaty na temat zbrodni Wehrmachtu popełnionych w latach 1939–1945. Otwiera to nowe możliwości badawcze, a także sprzyja lepszemu zrozumieniu mechanizmów przemocy w pierwszej fazie II wojny światowej.

Tom pierwszy skupia się na zbrodniach wojennych, do których dochodziło w bezpośrednim następstwie walk – jeszcze na polu bitwy lub po jej zakończeniu. Szczególną uwagę poświęcono zabójstwom żołnierzy niesłusznie oskarżanych o działalność partyzancką oraz mordom na rannych przebywających w punktach sanitarnych. Główny ciężar odpowiedzialności za zbrodnie dokonane w kampanii polskiej 1939 r. spoczywał na jednostkach niemieckich wojsk lądowych, ale zdarzały się także przypadki zbrodni popełnionych przez Luftwaffe i Kriegsmarine, co wskazuje na systemowy charakter tych działań. W monografii zastosowano nowatorską klasyfikację zbrodni według motywacji sprawców, wprowadzając rozróżnienie między czynami inspirowanymi nienawiścią ideologiczną, akcjami odwetowymi oraz przestępstwami dokonanymi na rozkaz lub w atmosferze przyzwolenia instytucjonalnego. Autor podjął się również krytycznej analizy ustaleń dotyczących symbolicznego epizodu Września – masakry jeńców wojennych pod Ciepielowem. Publikacja rzuca nowe światło na jedną z najmroczniejszych kart kampanii 1939 r. i stanowi ważny głos w debacie nad odpowiedzialnością za zbrodnie wojenne popełnione na ziemiach polskich.