Book description:
Spisane przez Jana Stanisława Smalewskiego wspomnienia z workuckiego zesłania, wydobyte z pamięci Józefa Wojciechowskiego, to lektura i typowa, i szczególna zarazem. Typowa, bowiem opis, przywołany na kartach ksiaśżki, sytuuje sie w długim już ciągu bliźniaczo niekiedy podobnych doświadczeń, które stały sie udziałem tych wszystkich, których wojenny i powojenny los rzucił na "nieludzka ziemie". Szczególna, bo zmysł obserwacji bohatera opowieści, wsparty doświadczonym piórem J. S. Smalewskiego, zamienia się z opisu jednostkowego losu w panoramę losu zbiorowego, losu Polaka, który nie tylko przeżycia swe wiernie potrafił odtworzyć, ale i zdobył się na refleksję poświadczającą moralna teżyznę zdecydowanej wiekszości spośród tych, z którymi podczas "łagiernej" epopei się zetknął. Jóef Wojciechowski zdecydował się pozostawić swe świadectwo potomnym. Pozostawić ślad, trwały, po wielokroć budzący grozę, ale i tchnący optymizmem. I warto zapamiętać kierowane przezeń pod adresem nie tylko polskiego czytelnika przesłanie, by do wspólnej, trudnej historii "wracać jedynie ku przestrodze, jak nie należy postepować wobec współbraci".