Book description:
Tajne służby Polski "ludowej” przez 45 lat stanowiły zbrojne ramię partii, zabezpieczając w Polsce utrzymanie władzy przez komunistów i realizację interesów sowieckiego imperium.Oddajemy w ręce Czytelnika książkę, która jest pierwszym tak obszernym opracowaniem dziejów krakowskiej bezpieki. Zaprezentowano w niej strukturę organizacyjną urzędu, jego najwyższą kadrę kierowniczą, opisano sposób działania podstawowych pionów operacyjnych (m.in. zwalczających Kościół, opozycję i podziemie zbrojne) i pomocniczych, przedstawiono ich metody i środki działania.
W tomie znalazły się przykłady działań UB i SB podejmowanych wobec małopolskich środowisk i instytucji, m.in.: krakowskich uczelni, robotników Nowej Huty, bernardynów z Kalwarii Zebrzydowskiej, a także zbrojnych oddziałów niepodległościowych.
Prawda o skrywanych przez długie lata kulisach tajnych operacji bezpieki została ujawniona przez krakowskich badaczy.
Contents:
Wstęp (Filip Musiał, Michał Wenklar)Część I
Struktury, ludzie, zadania
Wojciech Frazik
Struktura organizacyjna Urzędu Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945-1956 w świetle aktów normatywnych
Aneks
Nr 1. Struktura WUBP w Krakowie latem 1945 r.
Nr 2. Struktura WUBP w Krakowie w lipcu 1953 r.
Nr 3. Struktura WUdsBP w Krakowie we wrześniu 1956 r.
Nr 4. Organizacja dnia pracy w WUBP w Krakowie w 1945 r.
Wojciech Frazik
Struktury organizacyjne Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1956-1990
Aneks
Zarządzenie MSW nr 0150/57
Michał Wenklar
Szefowie WUBP/WUdsBP w Krakowie
Roksana Szczęch
Komendanci wojewódzcy MO/szefowie WUSW i ich zastępcy ds. Służby Bezpieczeństwa w Krakowie w latach 1957-1990
Henryk Głębocki
Pion III (Wydział III i Wydział III-1) krakowskiej Służby Bezpieczeństwa – zarys działalności (1975-1989)
Filip Musiał
Pierwsze lata działalności Wydziału IV SB KW MO w Krakowie
Aneks
Nr 1. Pismo zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. Bezpieczeństwa KW MO w Krakowie Artura Mickiewicza do zastępcy komendanta powiatowego MO ds. Bezpieczeństwa KP MO w Nowym Targu
Nr 2. Rozszerzona wersja referatu wygłoszonego 27 VII 1962 r. w czasie „odprawy instruktażowo-organizacyjnej po zagadnieniach” Wydziału IV
Monika Komaniecka
Piony pomocnicze SB w Krakowie na przykładzie lat 70. i 80.
Ewa Zając
Funkcje ewidencji operacyjnej. Teoria i praktyka
Część II
Metody, formy i środki działania
Filip Musiał
Metody pracy operacyjnej UB/SB pionów działających w granicach PRL w świetle normatywów resortowych
Maciej Korkuć
Operacje prowokacyjne. Przyczynek do dyskusji o metodach pracy operacyjnej UB na przykładach z województwa krakowskiego
ks. Józef Marecki
Działania aparatu bezpieczeństwa wobec bernardynów z klasztoru w Kalwarii Zebrzydowskiej w latach 1945-1975. Zarys problematyki
Piotr Franaszek
Sprawy Obiektowe, Sprawy Operacyjnego Rozpracowania i Sprawy Operacyjnego Sprawdzania prowadzone wobec Uniwersytetu Jagiellońskiego przez SB w latach 80.
Krystyna Samsonowska
SOS – Sprawa Operacyjnego Sprawdzenia „Filantropia”
Aneks
Plan przedsięwzięć operacyjnych do sprawy operacyjnego sprawdzenia krypt. „Filantropia”
Jarosław Szarek
SB wobec młodzieży akademickiej Krakowa między Marcem 1968 a Grudniem 1970 roku
Roman Graczyk
Próby wpływania na „Tygodnik Powszechny” przez TW „CK”/„Kace”
Katarzyna Wordliczek
Metody pracy operacyjnej organów bezpieczeństwa PRL na przykładzie sprawy obiektowej kryptonim „Stal”
Cecylia Kuta
Działania SB wobec Oddziału Wojewódzkiego Stowarzyszenia PAX w Krakowie w latach 1957-1989
Część III
Bezpieka o sobie
Filip Musiał
Funkcjonowanie SB w województwie nowosądeckim w latach 80. w świetle kontroli wewnętrznych
Michał Wenklar
Koniec PRL w oczach gorlickiej SB
Aneks
Nr 1. Ocena stanu moralno-politycznego i nastrojów wśród funkcjonariuszy RUSW Gorlice i jednostek podległych po dniu 4 VI 1989 r.
Nr 2. Telegram zastępcy szefa Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych ds. SB w Gorlicach do zastępcy szefa ds. polityczno-wychowawczych Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Nowym Sączu
Nr 3. Ocena stanu moralno-politycznego i nastrojów wśród funkcjonariuszy RUSW Gorlice i jednostek podległych oraz działalności polityczno wychowawczej za m[iesią]c wrzesień 1989 r.
Część IV
Dyskusje o bezpiece
Bezpieka a społeczeństwo – zakres rzeczywistej kontroli
Dyskusja panelowa z udziałem:
Tomasza Gąsowskiego, Macieja Korkucia, Janusza Wrony i Zdzisława Zblewskiego
Agentura w działaniu Dyskusja panelowa z udziałem: Wojciecha Frazika, Henryka Głębockiego, Janusza Kurtyki, Filipa Musiała
Autorzy tomu
Wykaz częściej stosowanych skrótów
Indeks osób i pseudonimów