Table of Contents - PDF
Book description:
Sformowanie własnych organów bezpieczeństwa było kluczowym zadaniem PKWN. Utworzenia resortu na wzór sowiecki domagał się Stalin. Po powołaniu urzędu przy PKWN, na podstawie dekretu z 21 lipca 1944 r. rozpoczęto tworzenie struktur bezpieczeństwa na zajętych przez Sowiety terenach. W województwie białostockim były one budowane niemal równolegle z komunistycznymi strukturami partyjnymi i administracyjnymi.
W połowie sierpnia 1944 r. do Białegostoku przybył wraz z 35 absolwentami kursów specjalnych NKWD w Kujbyszewie sowiecki oficer – por. Faustyn Grzybowski, który zajął się organizacją struktur bezpieczeństwa w województwie. 28 sierpnia 1944 r. pełnomocnik PKWN powołał Wojewódzką Radę Narodową. Przy radzie powstał Wojewódzki Wydział Bezpieczeństwa, już w październiku przekształcony w Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, podporządkowany bezpośrednio Resortowi Bezpieczeństwa Publicznego PKWN. Porucznik Faustyn Grzybowski chociaż urzędowanie miał formalnie rozpocząć 17 sierpnia, to już dwa dni wcześniej powołał kierowników pięciu referatów. Do końca sierpnia powstały powiatowe urzędy bezpieczeństwa publicznego w Białymstoku, Bielsku Podlaskim, Sokółce i Wysokiem Mazowieckiem. Urząd Bezpieczeństwa szybko zyskał złą sławę. Aresztowania, tortury i skrytobójstwa dokonywane rękami funkcjonariuszy były na porządku dziennym. Nie wahali się oni stosować tych zbrodniczych metod, aby tylko szybko osiągnąć efekty. Publikowane w niniejszym tomie dokumenty przedstawiają powstawanie, rozwój struktur oraz działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie białostockim od sierpnia 1944 r. do końca lipca 1945 r. Materiały ukazują pełną dyspozycyjność UB wobec Sowietów, bezwzględną walkę z podziemiem niepodległościowym, której celem było podporządkowanie komunistom całego społeczeństwa