Book description:
Prezentowana monografia wpisuje się w nurt badań dotyczących komunistycznego aparatu represji. Przedstawia strukturę i sposób działania trzech wydziałów UB/SB w Krakowie, zajmujących się obserwacją, techniką operacyjną i kontrolą korespondencji, czyli Wydziałów„B", „T" oraz „W".
Autorka przedstawia kulisy funkcjonowania pionów pomocniczych policji politycznej i analizuje metody stosowane przez jej funkcjonariuszy podczas obserwacji, podsłuchiwania rozmów, tajnych przeszukań, perlustracji korespondencji. Działania te miały zapewnić możliwie pełną kontrolę nad wszelkimi grupami społecznymi, w tym dyplomatami, obcokrajowcami, działaczami opozycji, przedstawicielami Kościoła katolickiego, ale także zwykłymi obywatelami.
Przekrojowe ujęcie działań bezpieki wykorzystującej w swej pracy operacyjnej środki techniczne ukazało policyjny charakter państwa rządzonego przez komunistów oraz skalę inwigilacji obywateli. Rozprawa ma charakter poznawczy i wzbogaca dotychczasowe ustalenia o wiele nieznanych faktów i zjawisk z zakresu funkcjonowania peerelowskich organów bezpieczeństwa.
Contents:
Wstęp
1. Założenia badawcze, zakres terytorialny i chronologiczny
2. Konstrukcja pracy
3. Baza źródłowa
4. Literatura
5. Język operacyjny
6. Struktura aparatu bezpieczeństwa w latach 1945-1990
6.1. Aparat centralny
6.2. Aparat terenowy na przykładzie województwa krakowskiego
7. Praca operacyjna aparatu bezpieczeństwa
8. Podziękowania
Rozdział I
Piony pomocnicze aparatu bezpieczeństwa w latach 1945-1956
1. Miejsce pionów pomocniczych w strukturze aparatu bezpieczeństwa w latach 1945-1956
1.1. Struktura jednostek obserwacji WUBP/WUdsBP w Krakowie
1.2. Struktura jednostek techniki operacyjnej WUBP/WUdsBP w Krakowie
1.3. Struktura jednostek perlustracji korespondencji
2. Teoretyczne założenia obserwacji, techniki operacyjnej oraz kontroli korespondencji w latach 1945-1956
2.1. Obserwacja-definicja pojęciai zadania w świetle instrukcji 1945-1956
Sposób prowadzenia obserwacji
Rodzaje obserwacji
Specyfika pracy
Dokumentacja
2.2.Wywiad
2.3. Technika operacyjna
2.4. Perlustracja korespondencji
Definicja pojęcia i zadania
Procedura sprawdzania listów
Dokumentacja
3. Działalność wydziałów pomocniczych w latach 1945-1956
3.1.Praca Wydziału,”A”/”B”
3.2. Praca jednostek techniki operacyjnej
3.3. Praca jednostek kontroli korespondencji
Struktura organizacyjna poczty w latach 1945-1956
Praca pionu kontroli korespondencji w urzędach pocztowych
UPTKraków2
UPT Nowy Sącz 2
Punkty doraźne
4. Obserwacja jako środek pracy operacyjnej
4.1. Obserwacja konsulatu francuskiego i dyplomatów
4.2. Kontakty cudzoziemców z obywatelami polskimi
4.3. Obserwacja i wywiady jako metody zwalczania działalności niepodległościowej
4.4. Obserwacja „wrogich" środowisk
5. Technika jako środek pracy operacyjnej
5.1. Fotografika
5.2. Podsłuchy i tajne przeszukania
6. Perlustracja korespondencji jako środek pracy operacyjnej
6.1. Kontrola korespondencji krajowej i zagranicznej
6.2. Kontrola korespondencji zagranicznej. Tajnopisy
6.3. Listy i ulotki jako miernik nastrojów społeczeństwa
Rozdział II
Obserwacja
1. Struktura Wydziału „B" SB KW MO/WUSW w Krakowie i w województwie w latach 1957-1990
2. Teoretyczne założenia obserwacji oraz wywiadów-ustaleń
2.1. Obserwacja, definicja pojęcia i zadania
2.2. Zasady prowadzenia obserwacji
2.3. Rodzaje obserwacji
Obserwacja tajna i jawna
Obserwacja długoterminowa i krótkoterminowa
Obserwacja w terenach otwartych i w pomieszczeniach
Obserwacja radiowozami i innymi pojazdami
Obserwacja stacjonarna
Obserwacja agenturalna
2.4. Konspiracja wywiadowców
2.5. Dokumentacja
2.6. Wywiad-ustalenie
3. Działalność Wydziału „B" SB KW MO/WUSW w Krakowie w latach 1957-1990
3.1. Główne zadania
3.2. Baza lokalowa
3.3. Sprzęt techniczny
4. Obserwacja dyplomatów i cudzoziemców
4.1. Konsulowie
4.2. Obserwacja jawna
4.3. „Kontrwywiadowcze zabezpieczenie terenu"
5. Praca operacyjna w hotelach
5.1. Hotele na terenie Krakowa
5.2. Hotele w województwie nowosądeckim i tarnowskim
5.3. Tajne przeszukania
6. Obserwacja opozycji w latach 1957-1990
6.1. Działacze WiN oraz piłsudczycy
6.2. Naukowcy
6.3. Przedstawiciele partii politycznych
6.4. Opozycja po 1976 r.
6.5. Rola obserwacji podczas manifestacji i demonstacji
7. Obserwacja przedstawicieli Kościoła katolickiego
7.1. Kuria metropolitalna i duchowieństwo w Krakowie
7.2. „Zabezpieczenie" uroczystości kościelnych
Rozdział III
Technika operacyjna
1. Struktura Wydziału „T" SB KW MO/WUSW w Krakowie w latach 1957-1990
1.1. Struktura jednostek techniki operacyjnej w województwie krakowskim
1.2. Wojewódzkie Urzędy Cenzury
2. Teoretyczne założenia techniki operacyjnej
2.1. Instalacja środków technicznych
Organizowanie bazy lokalowej
Podsłuch bezprzewodowy
2.2. Eksploatacja podsłuchu pokojowego
2.3. Dokumentacja
2.4. Podsłuch telefoniczny
2.5.Tajne przeszukanie
3. Działalność Wydziału ,,T SB KW MO/WUSW w Krakowie w latach 1957-1990
3.1.Główne zadania
3.2. Wojewódzkie Urzędy Cenzury
3.3. Baza lokalowa i agenturalna
3.4. Sprzęt techniczny
4. Środki techniczne w sprawach „kontrwywiadu" (Wydziału II)
4.1. Współpraca z obcym wywiadem
4.2. Wyjazdy obywateli polskich za granicę
4.3. Inwigilacja obcokrajowców
5. Konsulaty i hotele
5.1. Konsulat Francji i dyplomaci francuscy
5.2. Konsulat amerykański
5.3. „Hotel francuski”
5.4. Hotel „Cracovia”
5.5. Motele
5.6. Hotele w Zakopanem
6. Inwigilacja opozycji metodami techniki operacyjnej w latach 1957-1990
6.1. Ruch ludowy
6.2. Środowisko prawników
6.3. Organizacje młodzieżowe oraz dowódcy podziemia zbrojnego
6.4. Podsłuch u Adama Macedońskiego
6.5. Konfederacja Polski Niepodległej
6.6. Struktury „Solidarności" w Krakowie
6.7. Działalność radiowa i poligraficzna struktur opozycyjnych
6.8. „Solidarność" w województwie nowosądeckim
7. Inwigilacja Kościoła katolickiego metodami techniki operacyjnej wl atach 1957-1990
7.1. Kurie biskupie i duchowieństwo
7.2.Zakony
7.3. Katolicy świeccy
Rozdział IV
Perlustracja korespondencji
1 . Wydział „W" SB KW MO/WUSW w Krakowie i jednostki „W" w województwie krakowskim w latach 1957-1989
2. Teoretyczne założenia perlustracji korespondencji
2.1. Zasady kontroli korespondencji
2.2. Metody opracowania przesyłek pocztowych
2.3. Dokumentacja z kontroli korespondencji
3. Działalność jednostek „W" w Krakowie i w terenie w latach 1957-1989
3.1 . Zadania i wyniki pracy Wydziału „W" KW MO/WUSW w Krakowie
3.2. Punkty stałe i doraźne
Organizacja poczty w latach 1957-1990
Pracownicy zaufani
Organizacja stałego punktu„W"
UPT Kraków
Oświęcim
Tarnów
Organizacja doraźnego punktu„W"
Zakopane
Chrzanów
Muszyna
Skawina
4. Kontrola korespondencji jako środek inwigilacji
4.1. Kontrola korespondencji zagranicznej
4.2. Kontrola korespondencji w prowadzonych sprawach
4.3. Środowisko Kościoła katolickiego
5. Dokumenty „W" jako podstawa wszczęcia spraw operacyjnych
5.1. Poszukiwanie autorów listów
5.2. Listy do ambasad USA i Wielkiej Brytanii
6. Ulotki i listy jako miernik nastrojów społecznych
6.1. Propaganda pisana
6.2. Listy i ulotki w momentach przełomowych
Zakończenie
Aneksy
Aneks nr 1
1. Kadra kierownicza pionów pomocniczych (1945-1956)
2. Kadra kierownicza jednostek obserwacji (1957-1990)
3. Kadra kierownicza jednostek techniki operacyjnej (1957-1990)
4. Kadra kierownicza jednostek perlustracji korespondencji (1957-1990)
Aneks nr 2
1. Dane liczbowe wyników pracy sekcji Wydziału „A" w Krakowie w latach 1948-1953
2. Praca pionu techniki operacyjnej w latach 1957-1990
Aneks nr 3
1. Agentura pionu kontroli korespondencji w latach 1945-1956
2. Agentura pionu obserwacji w latach 1957-1990
3. Agentura pionu kontroli korespondencji w latach 1957-1989
Wykaz ważniejszych skrótów
Wykaz źródeł i bibliografia
Indeks nazwisk i pseudonimów
Indeks kryptonimów spraw operacyjnych i rzeczowych źródeł informacji