Book description:
Biografia „Koraba” została podzielona na cztery części. W pierwszej (Wilnianin) przedstawiono genealogię i dom rodzinny, naukę w gimnazjum, okres studencki, działalność społeczno-polityczną, pasję żeglarską, służbę wojskową, walki we Wrześniu. W drugiej (Oficer Armii Krajowej) została ukazana działalność w podziemiu, próba aresztowania przez gestapo, przejście do służby polowej, akcje w partyzantce, wspólne z bolszewikami frontowe działania, walki uliczne w Wilnie. W trzeciej (Więzień NKWD) ukazane zostało aresztowanie, śledztwo, transport do obozu, łagrowa egzystencja, droga powrotna do kraju. W czwartej (Historyk Polski Podziemnej) zostały przedstawione represje bezpieki, życie prywatne i zawodowe, działalność naukowa i kombatancka, przygotowanie, obrona i cenzura druku rozprawy doktorskiej, wyjazdy i kontakty zagraniczne, życie i działalność badawczą w wolnej Polsce. W aneksie zamieściłem odnalezione w Wilnie w dokumentach jezuickiego gimnazjum w Wilnie przykładowe egzemplifikacje ocen szkolnych; szkic ukazujący poprzez relacje i wspomnienia sylwetkę komendanta polowego Romana Żebryka (porucznika Czesława Grombczewskiego „Juranda”); strukturę organizacyjną 1. Brygady Wileńskiej Armii Krajowej wg stanu na początek lipca 1944 r.; wykaz weteranów „Jedynki” odnalezionych przez „Koraba” w PRL-u (kontakty osobiste i korespondencyjne); wykaz najważniejszych publikacji i wywiadów prasowych historyka. W pracy przypominam ludzi, z którymi kształcił się, działał, walczył, pracował. Uczniów i wykładowców gimnazjum, studentów i profesorów uniwersytetu, żołnierzy i dowódców Września, partyzantów i komendantów polowych, historyków krajowych i emigracyjnych, ubowców i konfidentów.
dr hab. Tomasz Balbus