Opis książki:
Główny temat numeru to przeprowadzona w latach 1937-1938 przez NKWD ZSRS w ramach Wielkiego Terroru tzw. operacja polska - jedna z największych, a najmniej znanych zbrodni na Polakach.
Spośród miliona rodaków, którzy w wyniku traktatu ryskiego zawartego w 1921 r. między II Rzeczpospolitą a bolszewicką Rosją znaleźli się za naszą wschodnią granicą, wymordowano być może nawet 200 tysięcy osób. Przywiązani do polskości i katolicyzmu, zostali uznani za szpiegów i sabotażystów, których trzeba zlikwidować.
Zanim doszło do ludobójstwa na mniejszościach narodowych oraz wrogach klasowych (tzw. operacja kułacka) niektórych bezskutecznie próbowano wychować w duchu sowieckim - piszemy m.in. o eksperymencie z powołaniem tzw. Marchlewszczyzny, Polskiego Rejonu Narodowego im. Juliana Marchlewskiego na Ukrainie, który miał być kuźnią nowych kadr przyszłej komunistycznej Polski.
Zbrodnia sowiecka w Winnicy na Ukrainie została, podobnie jak zbrodnia katyńska, odkryta w 1943 r. i nagłośniona przez Niemców.
Z kolei o niezrozliczonych zbrodniach niemieckich mówi autor książki Sprawa Reinefartha.
Borys Sokołow, jeden z zagranicznych autorów numeru (USA, Ukraina, Rosja), specjalizujący się w demaskowaniu nadużyć postsowieckiej polityki historycznej, pisze o przyczynach i skali śmiertelności wśród sowieckich jeńców wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.
Do numeru dołączono płytę DVD z filmami: Liliany Komorowskiej i Diany Skaya „Ojcu” i Grzegorza Górnego „Marchlewszczyzna”.
Książka "Biuletyn IPN nr 140-141 (7-8)/ 2017" - Jan M. Ruman (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 200 stron i została wydana w 2017 r.
Spis treści:
Jarosław Szarek, Prezes IPN - „Nie mogę o tym pisać ani myśleć”
Operacja (anty)polska NKWD
Hiroaki Kuromiya - Wielki Terror w ZSRS 1937-1938
„Operacja polska” 1937-1938 na tle mechanizmów Wielkiego Terroru. Z Nikitą Pietrowem rozmawia Henryk Głębocki
Marek Klecel - Ludobójstwo przed wojenną zagładą. „Operacja polska” NKWD
Marcin Majewski - Operacja „kułacka”. Tajny rozkaz NKWD nr 00447
Jurij Szapował - System więzienno-łagrowy w czasie Wielkiego Terroru
Anna Zechenter - Skrwawiona winnicka ziemia
Szukam prawdy o „podolskim Katyniu” - O pierwszym ujawnionym miejscu zbrodni „operacji polskiej” NKWD z Jerzym Wójcickim, redaktorem naczelnym „Słowa Polskiego” w Winnicy, rozmawia Anna Zechenter
Dawid Zagził - Polscy komuniści: cena zaprzaństwa
Henryk Stroński - Ukarana Marchlewszczyzna
Serhij Kokin - Zbrodniarze z NKWD przed sądem. Przypadek Żytomierza
Polskie rodziny
Anna Czocher - Najważniejszy jest człowiek. Chrzanowscy i Szlenkierowie
Komentarze historyczne
Marcin Jurek - Polskie podziemie niepodległościowe w kinematografii PRL
Borys Sokołow - Ludzie, wojna i matematyka. Sprawa bolszewickich jeńców 1920 roku
Arkadiusz Kutkowski - Śmierć ze znakiem zapytania
Łukasz Sołtysik - Polowanie na ludzi. Zbrodnia lubińska 31 sierpnia 1982 roku
Sylwetki
Adam Hlebowicz - Mohylewianka. Zapiski Marii Jefimow (1912-2006)
Ludzie wolności
Andrzej Grajewski - Nie tylko dysydentka [Petruška Šustrová]
Rozmowy
Zbrodnie nierozliczone. Heinz Reinefarth i Powstanie Warszawskie. Z dr. Philippem Martim, autorem książki Sprawa Reinefartha, rozmawiają Filip Gańczak i Maciej Foks