Book description:
Powstanie węgierskie z października 1956 roku przedstawiają na naszych łamach wybitni historycy węgierscy. Możemy więc spojrzeć na krwawe wydarzenia sprzed 65 lat oczami badaczy, dla których ówczesne zmaganie z Sowietami jest fundamentem wolności ich ojczyzny. Powstanie 1956 r. to najbardziej znany, także na arenie międzynarodowej, rozdział w historii Węgier XX wieku. Jego najważniejszym celem było wybicie się na niepodległość.
Węgrzy także mają swoją „Łączkę”. To kwatera 301 Nowego Cmentarza na obrzeżach Budapesztu. Grzebano tu potajemnie ofiary komunistycznego terroru. Najmłodszą ofiarą represji, które dotknęły uczestników rewolucji 1956 r. był Péter Mansfeld. Gdy go stracono, miał osiemnaście lat i jedenaście dni. W momencie popełnienia „przestępstw”, za które został skazany na karę śmierci, nie ukończył nawet siedemnastego roku życia.
„Polacy przeżywali wydarzenia budapeszteńskiej jesieni 1956 r. tak, jakby były kontynuacją bohaterskich i beznadziejnych walk toczonych w Powstaniu Warszawskim. Niezwykłe poczucie sympatii do Węgrów dało się odczuć niemal we wszystkich zakątkach kraju” – wspomina István Kovács.
Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy płytę DVD z filmem „Z wyciągniętymi rękami…” w reżyserii Roberta Kaczmarka (część 1 i 2).
Contents:
Węgry ’56
- Réka Kiss – Węgierska rewolucja i walka o wolność w 1956 roku
- Áron Máthé – Odzyskać samych siebie. Czym był rok 1956 na Węgrzech? (PDF)
- Paweł Piotrowski – Interwencja Armii Sowieckiej na Węgrzech w 1956 roku (PDF)
- Imre Molnar – Kwatera 301 – panteon węgierskiego narodowego męczeństwa
- Jerzy Dąbrowski – Szpital w skale. Budapeszt w czasie wojny i rewolucji 1956 roku
- István Kovács – „Mała rewolucja październikowa” ’56 na Węgrzech a Polacy
- Kristóf Erdős – „Klerykalny reakcjonista”. Lajos Gulyás (1918–1957)
- Gergely Czókos – Tragedia Pétera Mansfelda
- István Galambos – László Iván-Kovács – głównodowodzący zaułka Corvina
- Nóra Szekér – Rozbroić węgierską bombę ’56
- Krzysztof Filip – „Bracia Węgrzy, my jesteśmy z Wami”. Mieszkańcy Wybrzeża Gdańskiego wobec rewolucji węgierskiej 1956 roku
- Marcin Markiewicz – Białostocczyzna wobec powstania węgierskiego 1956 roku
Komentarze Historyczne
- Jarosław Neja – „Odwilż” w Stalinogrodzie i „gorąca jesień” w Katowicach, czyli rok 1956 w przemianowanym województwie
Historia większa niż film – o Festiwalu NNW 2021