Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr (1) 1/2004

Book description:

Pismo "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989" podzielone jest na kilka działów obejmujących: metodologię, struktury, dokumenty, wspomnienia funkcjonariuszy (w publikacji pod nazwą "w oczach własnych"), biogramy, recenzje i materiały bibliograficzne. W pierwszym numerze zawarto m.in. opracowania metodologiczne autorstwa Marka J. Chodakiewicza, Antoniego Dudka i Zdzisława Zblewskiego. W dziale struktury ukazano Komendę Wojewódzkiej MO w Rzeszowie w latach 1944-1954. Z kolei wśród dokumentów zamieszczone zostały materiały przedstawiające m.in. działania aparatu represji wymierzone w masonerię (opracował Krzysztof Kaczmarski), a także dotyczące współpracy z aparatem bezpieczeństwa byłego szefa Oddziału II Obszaru Lwowskiego AK ppłk. Henryka Pohoskiego "Walerego" vel "Szpinalskiego" (opracował Tomasz Balbus). W piśmie znalazły się także m.in. sylwetki sędziów, prokuratorów wojskowych okresu stalinowskiego.

Contents:

I. Metodologia

Marek Jan Chodkiewicz – Wędrówki historyka. Kilka słów o metodologii

Antoni Dudek, Zdzisław Zblewski – Materiały operacyjne służb specjalnych PRL jako źródło historyczne. Uwagi metodologiczne

II. Struktury

Wacław Dubiański – Struktura PUBP/PUdsBP w Zawierciu w latach 1945-1956

Dariusz Byszuk – Wojewódzka Komenda Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie. Struktura organizacyjna i obsada personalna w latach 1944-1954

Joanna Żelazko – Organizacja i obsada personalna Wojskowego Sadu Rejonowego w Łodzi

Paweł Piotrowski – Przekształcenia struktury aparatu bezpieczeństwa na Dolnym Śląsku w latach 1954-1975

III. Dokumenty

Dariusz Węgrzyn – Wytyczne do pracy operacyjnej Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Częstochowie z 1945 r.

Krzysztof Kaczmarski – Działania aparatu represji wobec masonerii w Polsce Ludowej

Wojciech Frazik – Dowód zbrodni, czyli co zrobić z ciałem ofiary

Tomasz Danilecki – Sprawa Zinaidy Gryning

Kazimierz Krajewski, Jacek Pawłowicz – Agentura WUBP w Warszawie wykorzystywana w 1949 r. przeciwko podziemiu niepodległościowemu

Tomasz Balbus – „Służył nam bez zastrzeżeń i skrupułów”. Druga twarz byłego szefa Oddziału II Obszaru Lwowskiego AK ppłk. Henryka Pohoskiego „Walerego” vel „Szpinalskiego”

Robert Witalec – Sprawozdanie z akcji czoty „Czumaka” przeprowadzonej w powiecie przemyskim od 28 czerwca do 7 lipca 1947 r.

Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki – Działania aparatu represji. Wydarzenia w Starachowicach w noc sylwestrową 1945 r. w świetle dokumentów

Mariusz Krzysztofiński – Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP (Starowiejskich) w latach 1959-1973

IV. W oczach własnych

Zbigniew Nawrocki – Wspomnienia Jana Gorlińskiego, pierwszego szefa PUBP w Mielcu (wrzesień 1944 – maj 1945)

V. Biogramy

Filip Musiał – Julian Polan-Haraschin (1912-1984), sędzia WSR w Krakowie

Tomasz Kurpierz – Marek Szauber (1907–?), prokurator WPR w Katowicach i Lublinie

Zbigniew K. Wójcik – Jan Zbigniew Lubaczewski (1894-1975), sędzia WSR w Rzeszowie i Olsztynie

Krzysztof Szwagrzyk – Zygmunt Bukowiński (1921-1983), sędzia WSR we Wrocławiu i Warszawie

Igor Hałagida – Leon Łapiński 91913-?), agent III Departamentu MBP

VI. Recenzje

Tomasz Bereza – Piotr Kołakowski, „NKWD i GRU na ziemiach polskich 1939-1945”, Warszawa 2002

Łukasz Kamiński – Ewa Matkowska, „System. Obywatel NRD pod nadzorem tajnych służb”, Kraków 2003

Maciej Korkuć – Piotr Majer, „Milicja obywatelska w systemie organów PRL (zarys problematyki i źródła)”, Toruń 2003

VII. Bibliografia

Wojciech Frazik, Bogusław Kopka, Grzegorz Majchrzak – Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944-1989). Stan badań

Dorota Rowicka – Bibliografia zawartości czasopisma „Problemy Teorii i Praktyki Operacyjnej SB” za lata 1975-1987 i „Problemy Ochrony Bezpieczeństwa Państwa” za lata 1988-1989