Opis książki:
Termin "historia" pochodzi od greckiego słowa ἱστορία (istoria) oznaczającego "badanie, dochodzenie do wiedzy" oraz "wiedzę zdobytą poprzez badanie". Termin ten zakładał zatem krytyczną interpretację świadectw źródłowych w celu dotarcia do prawdziwego obrazu przeszłości. Jednocześnie już od samego początku na tak rozumianą dziedzinę wiedzy nakładano różne cele pozapoznawcze. Sławne dictum Cycerona Historia magistra vitae est jest niczym innym jak przypisaniem historii pewnej funkcji społecznej - w tym przypadku pedagogicznej, polegającej na nauce dobrego (szczęśliwego) życia. Wydaje się, że to podwójne uwarunkowanie historiografii jest czymś niezbywalnym dla tej dziedziny nauki od samego jej początku. Na wytwory pracy historyka można bowiem zawsze patrzeć z dwóch punktów widzenia - w jakiej relacji pozostaje narracja historiograficzna w stosunku do odtwarzanej przez nią przeszłej rzeczywistości i jakie społeczne funkcje taki opis przeszłości pełni w przestrzeni publicznej.
To podwójne uwikłanie historiografii wyznacza zarazem strukturę przedkładanej czytelnikowi książki. W części Filozoficzne i teoretyczne uwikłania historiografii zamieszczone zostały prace obrazujące wpływ idei filozoficznych i koncepcji teoretycznych na pracę i warsztat badawczy historyka. W dwóch pozostałych częściach: Ideologiczne i społeczne uwikłania historiografii dziejów najnowszych Polski i O uwikłaniach historiografii w innych krajach zostały zgromadzone artykuły, których autorzy podejmują problem wpływu ideologii i analizują presję otoczenia społecznego na rekonstruowany przez historyków obraz przeszłości Polski oraz innych krajów: Francji, Hiszpanii, Niemiec i Wielkiej Brytanii.
Książka "Uwikłania historiografii. Między ideologizacją dziejów a obiektywizmem badawczym" - Tomasz Błaszczyk, Krzysztof Brzechczyn, Daniel Ciunajsis, Michał Kierzkowski (red.) - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej o/Poznań. Książka posiada 268 stron i została wydana w 2011 r.
Spis treści:
Przedmowa
I. FILOZOFICZNE I TEORETYCZNE UWIKŁANIA HISTORIOGRAFII
Jakub Jeziorny
Teologia polityczna i historia. Carla Schmitta genealogia władzy suwerennej
Aleksandra Kuligowska
O pojęciu historii w myśli Ernesta Bernheima
Daniel Ciunajcis
Czy idea państwa jest przesłanką dla współczesnej historiografii? O roli historii pojęć
Marcin Moskalewicz
Polityczny wymiar wiedzy o przeszłości. Uwagi na temat roli pojęć refleksyjnych w narracji historycznej
Wiktor Werner
O (nie)rzeczywistości propagandy. Cechy charakterystyczne propagandowych obrazów świata
Krzysztof Brzechczyn
Metodologiczny status koncepcji totalitaryzmu a modelowanie dynamiki systemu komunistycznego
II. IDEOLOGICZNE I SPOŁECZNE UWIKŁANIA HISTORIOGRAFII DZIEJÓW NAJNOWSZYCH POLSKI
Błażej Popławski
Historiograficzna interpretacja Renesansu w Polsce Ludowej - casus Roku Kopernika
Agnieszka Łuczak
Przemiany obrazu ziemiaństwa w powojennej polskiej historiografii
Michał Kierzkowski
Oral historyczny a najnowsza historia Polski. Wokół książki Pawła Zyzaka Lech Wałęsa. Idea i historia. Biografia polityczna legendarnego przywódcy „Solidarności” do 1988 roku
Radosław Kawczyński
Upadek komunizmu i układ postnomenklaturowy: koncepcja Andrzeja Zybertowicza
Łukasz Orylski
Prawomocność narracji historycznej w państwie demokratycznym - analiza politologiczna
Ewa Tacka
„Ściana ostatniej szansy…” Próba interpretacji dyskusji wokół zachodniej pierzei Starego Rynku w Bydgoszczy (problem poszukiwania tożsamości)
Dorota Skotarczak
Kino PRL-u w materiałach dydaktycznych Ministerstwa Edukacji Narodowej
Tomasz Błaszczyk
Użycia przeszłości. Przyczynek do analizy dyskursu publicznego
III. O UWIKŁANIACH HISTORIOGRAFII INNYCH KRAJÓW
Patryk Pleskot
Ponad żelazną kurtyną. Fenomen zbieżności metodologicznych między częścią historyków polskich a francuskim środowiskiem Annales
Alfons Gregori i Komis
Między mroczną ciszą a czystą agresją: hiszpańska wojna domowa w najnowszej historiografii Hiszpanii
Piotr Napierała
„Wigowski mit historyczny” a historia nowożytna Wielkiej Brytanii
Chris Lorens
„Gorąca historia”. O temperaturze sporów w historii najnowszej Niemiec
Indeks osobowy