Opis książki:
Przez cały okres istnienia Służby Bezpieczeństwa istotnym czynnikiem w pracy operacyjnej jej funkcjonariuszy były działania prowadzone w oparciu o tzw. ewidencję operacyjną. Była ona bowiem pierwszym źródłem wiedzy o sprawie lub osobie i stanowiła niejako podstawę pracy pozwalającą na wykonywanie dalszych czynności służbowych. Samo prześledzenie historii sprawy w środkach ewidencyjnych może przybliżyć - oczywiście w wielkim uproszczeniu - zasady jej obiegu, sposoby prowadzenia dokumentacji, jak również rolę poszczególnych dokumentów w działaniach operacyjnych. Trzeba też pamiętać, że powstanie ewidencji i materiałów operacyjnych związane było z pełnym udokumentowaniem czynności i przedsięwzięć podejmowanych przez SB.
Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (s. 77 99) Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce powstał w 1943 r. w Nowym Jorku z inicjatywy wybitnych Amerykanów polskiego pochodzenia i emigrantów wojennych z Polski. W tym roku przypada 70. rocznica powołania do życia obecnie jednej z największych polskich instytucji poza granicami Rzeczypospolitej. Na jej zasoby archiwalne składają się kolekcje dokumentów, fotografie, zbiór kartograficzny, biblioteka, materiały audiowizualne i kolekcja muzealna oraz galeria polskich obrazów. Najbardziej znane są zbiory dokumentów pisanych i drukowanych. Najcenniejszą część stanowią materiały Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz Wojskowego Biura Historycznego, uratowane z płonącej Warszawy we wrześniu 1939 r. Zbiory te stanowią 20 proc. zasobu, reszta to materiały instytucji polonijnych i wybitnych polskich dyplomatów, wojskowych, działaczy polonijnych. Najmniej znaną częścią archiwum Instytutu są kolekcje fotografii i materiałów audiowizualnych - warto więc omówić je szerzej.
Zbiory multimedialne Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i ich digitalizacja (s. 317 326) Nawet po dwudziestu latach demokracji wielu jest zdania, że archiwa w Republice Południowej Afryki to instytucje, do których zwykli obywatele mają trudny dostęp. Często postrzegane są jako ciała obce, odizolowane od społeczeństwa. W Afryce Południowej kwestia dostępu do zasobów archiwalnych była zawsze dosyć złożona z racji uwarunkowań politycznych. W okresie apartheidu archiwa podlegały pełnej kontroli władz, podporządkowujących ich funkcjonowanie swoim własnym potrzebom. Instytucje rządowe odnotowywały każdą działalność obywateli, klasyfikując ich według ras, zatrudnienia, kultury, stowarzyszeń, ruchów społecznych, a nawet sportu. Wszystkie te dziedziny życia społecznego były monitorowane przez tajną policję i inne wywiadowcze organy państwowe.
Dwadzieścia lat demokracji. Dostęp do archiwów w Republice Południowej Afryki (s. 341 356)
Książka "Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej. Tom 6" - praca zbiorowa - oprawa miękka - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 480 stron i została wydana w 2013 r.
Spis treści:
I. ARCHIWUM
- Antoni Zieliński
Materiały kontroli resortowych jako przedmiot badań historyka - Konrad Wiesław Ślusarski
Doświadczenia IPN w tworzeniu cyfrowych zbiorów fotograficznych i w ich wykorzystywaniu na przykładzie dokumentacji kampanii wrześniowej 1939 r. - Krzysztof Tylski
Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa - Joanna Piłat
Zarys struktury ewidencji operacyjnej służby bezpieczeństwa w zasobie Oddziału IPN w Lublinie - Tomasz Karpiński
Wojskowy Sąd Okręgowy nr III w Poznaniu (1945-1949). Dzieje urzędu i registratury
II. ZASÓB ARCHIWALNY
- Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Ogólna charakterystyka archiwaliów dotyczących Polskiego Państwa Podziemnego przechowywanych w IPN - Tomasz Stempowski, Konrad Wiesław Ślusarski
Wydzielony zbiór fotografii byłej Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Rafał Środa
Dzienniki archiwalne UB i SB tzw. starego typu w zasobie archiwalnym Oddziału IPN w Krakowie - Piotr Rybarczyk
Uwięzienie ostatniego Kronenberga. Nieznane „Kronenbergiana" w zasobie Delegatury IPN w Bydgoszczy - Sebastian Pilarski, Robert Rabiega
Źródła do dziejów NSZZ „Solidarność" w zasobie archiwalnym Oddziału IPN w Łodzi
III. ROZPROSZONE DZIEDZICTWO
- Barbara Berska
Projekt „Polska rozproszona. Program zabezpieczania polskiego dziedzictwa archiwalnego za granicą" - Wanda Krystyna Roman
Rozproszenie polskiej dokumentacji audiowizualnej a zasady archiwalne - Marek Zieliński, Iwona Korga
Zbiory multimedialne Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i ich digitalizacja
IV. ARCHIWA NA ŚWIECIE
- Mariusz Malinowski
Archiwa a pamięć historyczna w Hiszpanii na przełomie XX-XXI wieku - Zofia Sulej
Dwadzieścia lat demokracji. Dostęp do archiwów w Republice Południowej Afryki
V. DOKUMENTY
- Marta Paszek, Rafał Michalski
Zeszyt odpraw Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach (1951-1952) - Paweł Głuszek
Katastrofa w Luboniu w 1972 r.
VI. VARIA
- Tadeusz Kopyś
Wzrost aktywności mniejszości narodowych w Polsce po przemianach październikowych w 1956 r. - Patryk Pleskot
Polska w oczach Australijczyka. Wspomnienia australijskiego ambasadora Johna Burgessa z pobytu w Warszawie w latach 1980-1984
VII. ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE
- Uwagi dotyczące informacji biograficznych w wydawnictwie źródłowym Operacja „Sejm" 1944-1946. Na marginesie artykułu recenzyjnego profesora Grzegorza Mazura (Marek Gałęzowski)
- Briest w 1939-1941 gg. Dokumienty i matieriały, red. Jewgienij Rozenblat i in., Briest 2012, ss. 246 (Jan Jerzy Milewski)
- Polscy uchodźcy w Rumunii 1939-1947. Dokumenty z Narodowych Archiwów Rumunii, Warszawa-Bukareszt 2013, t. 1-2, ss. 1575 (Grzegorz Mazur)
VIII. KRONIKA
- VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich „Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość". Wrocław, 5-7 IX 2012 r. (Joanna Dardzińska)
- Konferencja archiwalna „Polonica bliżej kraju". Warszawa, 25 października 2012 r. (Jacek Sawicki)
- Międzynarodowa konferencja „Współpraca NKWD/KGB ze służbami bezpieczeństwa państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989". Kraków, 6-7 czerwca 2013 r. (Przemysław Nagel)
WYKAZ SKRÓTÓW ARCHIWALNYCH
INFORMACJA O AUTORACH
SUMMARIES