Opis książki:
Doprawdy niewiele jednostek bojowych AK może się poszczycić tak cennym upamiętnieniem. Jest to praca naukowa, ale liczne partie czyta się jak wciągającą powieść. W ciszę Gorców znów wbijają się serie wystrzałów, palą się szopy i zagrody, wstają z martwych ludzie, już dawno temu przykryci darnią mogił. Z dożywających swoich dni „chłopców «Lamparta»" autor zdążył poznać jeszcze kilku. Wspomnienia uczestników wojennych zdarzeń rozszerzają treść dokumentów i wnoszą dodatkowe światło. Jedne i drugie często odbiegają od faktów i wymagają krytycznych analiz i konfrontacji. Autor nie ogranicza się przy tym do kwestii militarnych, lecz obraz działań IV batalionu rzutuje na szerokie tło geograficzne i historyczne Podtatrza. Treściwej narracji towarzyszy ponad 200 unikatowych fotografii, w większości publikowanych po raz pierwszy.
Pracę Dawida Golika czytam jako jeden z ostatnich żyjących żołnierzy „Lamparta" i zdumiewam się, że mimo upływu 60 lat - w tym udręczonych dekad Polski Ludowej - tak drobiazgowa rekonstrukcja zdarzeń była w ogóle możliwa. Lekturę kończę z uczuciem radości, że tak fundamentalne dzieło mogło zostać stworzone, i ze smutkiem zarazem, bo przecież z dwóch setek chłopców „Lamparta" tą panoramą naszych Wielkich Dni nie ucieszy się już niemal nikt. Dzięki tym stronicom nasz młodzieńczy zryw sprzed lat zostaje wydarty niepamięci, a my po raz drugi wracamy na świat - w naszych wyblakłych furażerkach z filcowymi orzełkami. Spełniają się też słowa śpiewki, którą półżartobliwie nuciliśmy przy ogniskach w gorczańskich lasach: Lampartowe imię, nigdy nie zaginie, Ani na wiersycku, ani na dolinie...
Z rekomendacji Józefa Nyki „Szpisa"
Książka "Partyzanci Lamparta. Historia IV batalionu 1. pułku strzelców podhalańskich AK" - Dawid Golik - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 602 stron i została wydana w 2014 r.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział 1. Teren Inspektoratu AK Nowy Sącz. Arena walk partyzanckich
1.1. Środowisko geograficzne, społeczne i polityczne Podhala w kontekście prowadzonej tam wojny partyzanckiej
1.1.1. Podhale w okresie II RP
1.1.2. Administracja okupacyjna (1939-1945)
1.1.3. Warunki naturalne
1.2. Charakterystyka sił okupacyjnych w dystrykcie krakowskim Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945)
1.2.1. Formacje wojskowe
1.2.2. Formacje policyjne
1.2.3. Inne okupacyjne jednostki i organizacje paramilitarne na terenie dystryktu krakowskiego GG
1.2.4. Słowackie jednostki okupacyjne
1.3. Zarys historii struktur SZP-ZWZ-AK na terenie późniejszego Inspektoratu AK Nowy Sącz
1.3.1. Początki konspiracji (1939-1941)
1.3.2. Podhalańskie podziemie (1941-1943)
Rozdział 2. Oddział partyzancki kpt. Juliana Zapały „Lamparta"
2.1. Oddział partyzancki „Lamparta" - początki formowania placówki AK w Ochotnicy
2.1.1. Julian Zapała „Lampart"
2.1.2. Grupa braci Giełdczyńskich
2.1.3. Placówka AK w Ochotnicy
2.1.4. Oddział dyspozycyjny „Lamparta" (kwiecień - czerwiec 1944 r.)
2.2. Założenia powstania powszechnego, a następnie akcji „Burza" na terenie Obwodu AK Nowy Targ
2.2.1. „Plan Opanowania Terenu. Obwód Paproć"
2.2.2. Akcja „Wschód"
2.3. Podhalańska „Burza"
2.3.1. Uruchomienie „Burzy" na terenie Obwodu AK Nowy Targ. „Powstanie Szczawnickie"
2.3.2. Rozbudowa oddziału partyzanckiego „Lamparta"
2.3.3. Szkolenie wojskowe w rejonie Starych Wierchów pod dowództwem mjr. „Borowego"
2.3.4. Działalność oddziału dowodzonego bezpośrednio przez kpt. „Lamparta" (sierpień - wrzesień 1944 r.)
Rozdział 3. IV batalion 1. psp AK
3.1. Powstanie 1. psp AK i jego rola w ramach GO „Śląsk Cieszyński"
3.2. Powstanie oraz struktura wewnętrzna IV batalionu 1. psp AK
3.2.1. Rajd „Podkowy" na Słowację i spalenie schroniska na Lubaniu
3.2.2. Uroczyste zaprzysiężenie IV batalionu 1. psp AK
3.2.3. Organizacja IV batalionu 1. psp AK
3.2.4. Życie codzienne obozu na Skałce
3.3. Działalność zbrojna batalionu „Lamparta" (wrzesień 1944 r. - styczeń 1945 r.)
3.3.1. Od zaprzysiężenia na Skałce do „bitwy ochotnickiej"
3.3.2. „Bitwa ochotnicka"
3.3.3. Sprawa patrolu „Lotnego"
3.3.4. Reorganizacja IV batalionu i jego działalność do stycznia 1945 r.
3.3.5. Oddział Specjalny „Lasa"
3.3.6. Samodzielny oddział dywersyjny „Pazura"
3.4. Problem funkcjonowania podziemnego wymiaru sprawiedliwości w oddziałach partyzanckich na przykładzie IV batalionu 1. psp AK
3.4.1. Wykonywanie wyroków śmierci w IV batalionie 1. psp AK
3.4.2. Przypadek prof. Andrzeja Pyry
3.4.3. Przypadek Barbary Kuźniar („pani w niebieskim palcie )
3.4.4. Przypadek Feliksa Głodasika
3.4.5. Przypadek Michała Mnichowskiego „Żbika"
3.5. Działalność propagandowa i relacje z ludnością cywilną
3.5.1. Propaganda wewnętrzna i wyszkolenie polityczne żołnierzy
3.5.2. Propaganda wśród ludności cywilnej
3.5.3. Propaganda wśród Niemców
3.5.4. Propaganda na terenach przyłączonych do Słowacji
3.5.5. Propaganda wśród żołnierzy sowieckich i komunistów
3.6. Relacje oddziału „Lamparta" z innymi grupami zbrojnymi na Podhalu
3.6.1. Relacje z oddziałami AK
3.6.2. Relacje z partyzantką sowiecką i oddziałami AL
3.6.3. Relacje z grupami BCh i LSB
Rozdział 4. Oddział „Lamparta" po wkroczeniu na Podhale Armii Czerwonej
4.1. Rozformowanie 1. psp AK i demobilizacja oddziału „Lamparta"
4.2. Oddział „Lamparta" w okresie powtórnej konspiracji (kwiecień - sierpień 1945 r.)
4.3. Represje komunistyczne wobec partyzantów IV batalionu 1. psp AK oraz udział żołnierzy „Lamparta" w powojennym podziemiu niepodległościowym
4.4. Dalsze losy Juliana Zapały
Podsumowanie
Aneksy
Bibliografia
Indeks osób i pseudonimów
Indeks miejscowości