Opis książki:
Publikacja jest prawdopodobnie pierwszą w kraju monografią poświęconą dziejom jednostki MO na poziomie pojedynczej miejscowości i należy do nielicznych prac dotyczących historii Milicji Obywatelskiej. Oczywiście pojawiały się dotychczas prace dyplomowe na wspomniane tematy, jednak żadnej z nich dotąd nie opublikowano. Książka Krzysztofa Filipa stanowi także ciekawe źródło informacji na temat powojennych dziejów Sopotu, znanych głównie z publikacji popularnonaukowych. Praca ta jest owocem kilkuletnich badań autora. Jego zamierzeniem było całościowe opisanie historii i działalności MO w Sopocie w latach 1945-1949. W tym celu autor dokonał rozległej kwerendy archiwalnej. Wykorzystano dokumentację znajdującą się w zasobach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Lublinie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Warszawie), a także Archiwum Państwowego w Gdańsku i jego oddziale w Gdyni oraz Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie. Braki w dokumentacji uzupełniono dzięki relacjom zebranym od świadków oraz znajdującym się w zasobach archiwalnych. Autor skorzystał także z czasopism milicyjnych i literatury przedmiotu, zgromadzonych w różnych bibliotekach, na czele z Biblioteką Narodową. Książka podzielona jest na osiem rozdziałów. Niemal każdy z nich dotyczy innego zagadnienia. Na samym początku pracy został opisany proces wyzwalania obszaru przyszłego województwa gdańskiego, a zwłaszcza Sopotu spod okupacji hitlerowskiej przez Armię Czerwoną, a także sytuacja demograficzna i życie społeczno-polityczne tego terenu. Następnie scharakteryzowano proces formowania jednostek Milicji Obywatelskiej na terenie powojennej Polski i województwa gdańskiego oraz Sopotu. Autor przedstawił tutaj specyfikę oraz dyslokację poszczególnych sopockich jednostek MO. W kolejnej części pracy dokonano charakterystyki komendantów i kierowników sopockiej MO oraz przedstawiono ogólny obraz kadr milicyjnych. Rozdział ten zawiera również informacje o umundurowaniu, uzbrojeniu i wyposażeniu funkcjonariuszy. W rozdziale piątym opisano działalność sopockiej MO w omawianym okresie, przedstawiając przy okazji kwestie światopoglądowe. Kolejna część książki została poświęcona zagadnieniu kształcenia milicjantów, nie tylko zawodowego i bojowego, lecz także polityczno-wychowawczego". Zarysowano także problem poziomu wykształcenia ogólnego funkcjonariuszy i sposobów na jego uzupełnianie. Zainteresowania autora nie koncentrowały się jedynie na służbie ówczesnego milicjanta, lecz także na jego życiu prywatnym. Kwestie te poruszono w rozdziale siódmym. Znalazły się tam informacje dotyczące m.in. wysokości płac funkcjonariuszy, ich wyżywienia i warunków mieszkaniowych. Niewielu polskich historyków badało służby porządku publicznego pod tym kątem. W ostatnim, ósmym rozdziale przedstawiono pomocniczą formację MO, czyli Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej. Całość książki uatrakcyjniają archiwalne i współczesne fotografie przedstawiające kierowników sopockiej MO, siedziby jej jednostek oraz dokumenty.
Książka "Milicja Obywatelska w Sopocie w latach 1945-1949" - Krzysztof Filip - oprawa miękka - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 260 stron i została wydana w 2011 r.
Spis treści:
WSTĘP
ROZDZIAŁ I. Województwo gdańskie i Sopot w latach 1945-1949
Powstanie województwa gdańskiego, jego administracji i struktur partyjnych
Zdobycie Sopotu i zorganizowanie jego życia społeczno-politycznego
Sytuacja demograficzna województwa gdańskiego i Sopotu w latach 1945-1949
ROZDZIAł II. Milicja Obywatelska w początkach Polski Ludowej
Powstanie MO jako powojennej służby policyjnej
Formowanie pierwszych struktur milicji w Polsce
Struktury Milicji Obywatelskiej w województwie gdańskim
ROZDZIAł III. Utworzenie i organizacja Milicji Obywatelskiej w Sopocie
Organizacja aparatu policyjnego w Sopocie
Komenda Powiatowa MO na powiat gdański z siedzibą w Sopocie
Komenda Miejska (pó niejszy Komisariat Miejski) MO
Wojewódzka Szkoła Podoficerska MO (Kurs Przeszkolenia Szeregowych)
Posterunki i komisariaty podległe Komendzie Miejskiej MO
Posterunek kolejowy MO
Jednostki MO regulujące ruch drogowy
II Komisariat Morski i posterunek ratowniczo-morski/portowy MO
ROZDZIAŁ IV. Kadry sopockiej milicji
Komendanci (kierownicy) miejskiej MO
Kierownicy I i II posterunku (komisariatu) MO (kwiecień/maj-wrzesień 1945 r.)
Kierownictwo II Komisariatu Morskiego i posterunku ratowniczo-morskiego / portowego w Sopocie
Struktura organizacyjna i stan osobowy jednostek sopockiej milicji
Kryteria doboru kadr
Umundurowanie
Uzbrojenie i wyposażenie
ROZDZIAŁ V. Działalność Milicji Obywatelskiej w Sopocie w latach 1945-1949
Główne kierunki działań sopockiej MO w latach 1945-1949
Działania rutynowe
Milicja Obywatelska a organy państwowe i samorządowe
Relacje MO z UBP, WOP, Armią Czerwoną i SOK
Milicja Obywatelska wobec partii politycznych i praktyk religijnych
ROZDZIAŁ VI. Kształcenie kadr milicyjnych
Szkoły milicyjne
Szkolenie zawodowe i bojowe
Szkolenie polityczno-wychowawcze
Wykształcenie ogólne
ROZDZIAŁ VII. Milicjant po służbie
Uposażenie
Wyżywienie i opieka lekarska
Warunki mieszkaniowe
Ulgi cenowe
Sport
Czas wolny i zainteresowania
ROZDZIAŁ VIII. Działalność Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej i pozostałych organów porządkowych w Sopocie
ORMO w Sopocie w latach 1946-1949
Pozostałe organy porządku pubicznego
ZAKOŃCZENIE
WYKAZ SKRÓTÓW
BIBLIOGRAFIA
INDEKS OSÓB
ANEKS ZDJĘCIOWY