Opis książki:
W 2012 r. minęło siedemdziesiąt lat od egzekucji w Zgierzu, największej tego rodzaju publicznej masakry na ziemiach polskich włączonych jesienią 1939 r. w granice Rzeszy Niemieckiej. W odwet za zastrzelenie przez Józefa Mierzyńskiego, żołnierza polskiego Podziemia, dwóch funkcjonariuszy gestapo, Niemcy postanowili rozstrzelać na Placu Stodół stu Polaków. Przymusowymi świadkami egzekucji było kilka tysięcy sprowadzonych przemocą mieszkańców Zgierza i okolicznych miejscowości. W tym samym czasie, na obszarze okupacyjnej rejencji łódzkiej, niemiecka policja przeprowadzała masowe aresztowania oficerów i podoficerów rezerwy oraz osób podejrzewanych o działalność niepodległościową. Wiele z nich trafiło następnie do obozów koncentracyjnych.
Podczas konferencji popularnonaukowej, zorganizowanej 20 marca 2012 r. przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi, Muzeum Miasta Zgierza i Prezydent Zgierza Iwonę Małgorzatę Wieczorek, wygłoszono sześć referatów i zaprezentowano kilka biogramów ofiar egzekucji. Niniejszy tom zawiera uzupełnione i poszerzone ich wersje oraz listę ofiar wraz z krótkimi notkami biograficznymi niektórych spośród nich.
Referaty opisują nie tylko przebieg tragicznych wydarzeń w marcu 1942 r. w Zgierzu i innych miejscowościach regionu łódzkiego, ale ukazują również ich związek z realizowaną od 1939 r. skrajnie represyjną polityką nazistowskich Niemiec wobec ludności polskiej w Kraju Warty. Nowymi wątkami, nie podejmowanymi dotąd szerzej w literaturze przedmiotu, są: reakcja Polskiego Państwa Podziemnego i władz Rzeczypospolitej na zbrodnię zgierską oraz sprawa lokalizacji miejsca pochówku ofiar egzekucji.
Książka "Dziś za jednego Niemca, śmierć poniesie 50 Polaków. Materiały konferencji popularnonaukowej w Zgierzu, 20 III 2012 r." - Janusz Wróbel (red.) - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 156 stron i została wydana w 2013 r.
Spis treści:
Wstęp
Maria Rutowska
Nazistowski terror w Kraju Warty (1939-1945)
Witold Kulesza
Zgierska tragedia. Sprawa Józefa Mierzyńskiego
Artur Ossowski
Niemieckie akcje odwetowe w stosunku do oficerów i podoficerów Wojska Polskiego po ucieczce sierż. Józefa Mierzyńskiego
Lista ofiar egzekucji zgierskiej 20 marca 1942 r.
Janusz Wróbel
Polskie i międzynarodowe echa zbrodni zgierskiej
Sławomir Abramowicz, Beata Wicińska-Ambrożek
Śledztwo w sprawie zbrodni zgierskiej 20 marca 1942 r.
Olgierd Ławrynowicz
Czas po egzekucji. Z badań nad lokalizacją pochówku ofiar zbrodni zgierskiej w Lesie Lućmierskim
Biogramy ofiar
Indeks osób